در باره یکی از شاخه های طایفه توبه بالاده/ محبوب توبه بالادهی/ روستای بالاده در بخش چهاردانگه ساری واقع شده و دارای بیش از سه هزار سال سابقه سکونت انسان هست. برای اثبات دیرینگی سکونت انسان در بالاده میتوان به ۲۰ گورستان قدیمی در مکان فعلی بالاده و اطراف آن از جمله منطقه باستانی  «آیِش سَر» یا «آشوب شهر» در جنوب غربی بالاده (که اسکلت انسانهایی احتمالاً گبری با ابزار و ادوات باستانی در آنجا پیدا شده)، و نیز ۲۰ مکان باستانی و تاریخی ثبت شده  اشاره کرد.

اینکه مکان کنونی روستای بالاده در چه دوره ای بنا شده، اطلاعات دقیق در دست نیست اما به یقین میتوان اذعان داشت که بیش از ۶۰۰ سال از عمر بالاده کنونی گذشته است.

بافت جمعیتی بالاده از پنج طایفه توبه، چهاردِه، دهبند، سادات و کاردگر تشکیل شده است و در این مقاله قصد نداریم تا ثابت کنیم کدام طایفه و یا خاندان، بالاده کنونی را بنا نهاده اند و این بحث را وا می گذاریم برای مجالی دیگر.

یکی از طوایف پنج گانه بالاده، طایفه ی «توبه» است که در بین مردم بالاده به «تُوِه» هم تلفظ میشود. این طایفه در قدیم شامل فقط یک فامیلی «توبه» بوده است اما از دوره رضاشاه که داشتن شناسنامه نیز اجباری شد و یا بعدها، چند فامیلی دیگر هم در خاندان توبه به ثبت رسیده است. طایفه توبه در طول سالهای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران (۱۳۶۷-۱۳۵۹) سه شهید گرانقدر برای پاسداری از میهن کرده است.

در سندی قدیمی مربوط به سال ۱۰۴۹ قمری (برابر با پایان دوره شاه عباس صفوی) که در باره خرید و فروش زمین در بالاده می باشد، شخصی به نام «ابراهیم توبه» به عنوان «گواهی» سند آمده است که نشان میدهد این خاندان از ۴۰۰ سال پیش در بالاده ساکن بوده اند.

اکنون در بالاده چندین فامیلی گوناگون در درون طایفه توبه وجود دارد که از جمله  می توان به فامیلی های «توبه، روحانی، سرپرست، حسین پور، فغانی، قاسم پور و محمدی (های روستای پایین ده) اشاره کرد.

نکته: مکانهای سکونت طایفه توبه در دشت مازندران گسترده می باشد: جدّ خاندان قاسم پور بیش از ۱۰۰ سال پیش از بالاده به روستای تنگه لته ساری مهاجرت کرده و هم اکنون خانواده بزرگی از قاسم پورها  در تنگه لته و شهر ساری ساکن بوده و شهید محمد قاسم پور از این دودمان می باشد.. خاندان فغانی در روستاهای روستای شهید آباد (تروجن)، للـه مرز و شاهکیله بهشهر ساکن هستند. خاندان سرپرست در روستای حسین آباد بهشهر سکونت داشته و شهید یحیی سرپرست از این خاندان می باشد. خانواده «روحانی» ها در روستای شهید آباد و بهشهر ساکن هستند. عده ای از توبه ها نیز در روستای برگه ساری و عده ای در بهشهر و محله زیروان بهشهر سکونت دارند که شهید قربان توبه از این خانواد هه ای ساکن زیروان می باشد. هم چنین روستای یکه توت بهشهر و شهر نکا نیز از دیگر محل های سکونت خانواده هایی از طایفه توبه میباشد.

در این مجال یکی از شاخه های طایفه توبه از زبان بزرگان و پیران، پدران و مادران که مورد احترام و اعتماد هستند، بازگو میشود.

- بزرگان ما میگویند تا جایی که شنیده ایم نامش ابراهیم بود و دیگر اطلاعاتی از ایشان نداریم. ابراهیم فرزندی بنام محمدعلی داشت که از ایشان نیز اطلاعاتی نمانده. محمدعلی فرزندی بنام روح الله داشت.

روح الله چهار پسر بنام های مهدی (معروف به مِلامحمدمهدی یا مِلامَمِّدی)، علی (معروف به مُلاعلی)، عبدالله و ولی الله داشت. همچنین وی چهار دختر به نام های ربابه، لیلا، خدیجه و مریم داشت.

فرزندان مُلاعلی: مرحوم حاج اکبر روحانی، حاج اصغر توبه، مریم و کوکب. مُلاعلی مکتبخانه خواند و معمم شد و منبری و صاحب فتوا در حد محدوده ی خودش

نکته: ملاعلی از مرحوم آیت الله ابوالحسن موسوی اصفهانی هم جهت مسایل شرعیه دستخط داشت. این دستخط و توضیحات پیرامون آن در سایت سادوا با نام ” یادی از ملاعلی بزرگ مردی از روستای بالاده” در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۹۲ نیز منتشر شده است.

فرزندان عبدالله: حاج مرتضی،  کربلایی محمد و حمیده توبه.

فرزندان ولی الله: اسماعیل، مصطفی و رقیه.

فرزندان مِلاممدی: محمدتقی، کریم، زهرا، رحیمه، و صغری.

دخترهای روح الله: ربابه (که فغانیهای روستای شاهکیله از نسل اویند)، لیلا (همسر آخوندعلی مادر بزرگ مادریم و مادر مُلا اِوریم و شِخ عبدالله در قلعه)، خدیجه مادر رمضان معروف به رمضون گدا، مریم (جد مادری تقی دهبندی در زینوند بهشهر معروف به تقی پاسدار).

نکته: در قدیم رسم بوده که اگر در خانواده ای چند پسر پس از تولد و یا در کودکی از دنیا می رفتند، نذری می کردند که اگر فرزند پسر بعدی زنده بماند پیشوند یا پسوند نامش را «گدا» اضافه می کردند. مانند گداعلی یا علی گدا یا رمضون گدا؛ و این رسم از دوران گذشته در بین مردم نواحی مختلف مازندران از جمله بالاده رواج داشته است. در برحی مناطق رسم بر این بوده است که علی گدا می بایست در شب جمعه به در خانه مردم برای گدایی برود. گداعلی یا علی گدا یعنی گدای مولا علی(ع).

اما ملاممدی که فرزند کوچک روح الله بود ظاهرا فردی مکتب رفته، بسیار خوش صدا، مومن و باسواد و گاهی در مسایل فقهی صاحب نظر. مداحی و مراثی او زبانزد عام و خاص بود که حتی اهالی چهار قلعه عبدالملکی بهشهر هم آوازه اش را دیده و شنیده اند. ایشان بیشتر زمانها، دامهایش را در کردکوی و تِرکِمُن صحرا (بندرترکمن و قره سو) میبردند. قبر ملاممدی در آرامستان امام تقی حسین آباد بهشهر میباشد.

نکته: در اواخر دوره قاجار و اوایل جکومت پهلوی، بسیاری از دامداران بالادهی در سه فصل پاییز و زمستان و تا اواخر بهار دامهایشان را برای چرا به دشت گرگان و ترکمن صحرا می بردند. عده ای هم در دشتهای شمال بهشهر و عده ای نیز در سمسکنده ساری.

ملاممدی صاحب دو پسر و سه دختر بود:
– کریم (ساکن زینوند. فرزندانش: مظاهر، حبیب، محبوب، مهدی، ساره و ثریا)
– زنده یاد محمدتقی (معروف به مَمتقی ساکن زیروان بهشهر. فرزندانش: محمد. زنده یاد نقی. عسگری. زبیده. منیر. هاجر، رقیه).

محمدتقی توبه فردی باسواد، شاعر، بسیار خوش صدا و از خواننده های خوش نفس منطقه بود و صاحب چند کتاب چاپ نشده. (شعرهای زیادی سروده و یکی از کتابهای دستنویس او بنام “آتش پاره ی کوهسار” در شرح حال مشدی پلوری یاغی معروف دوره رضاشاه می باشد).
– صغرا (کِل صغرا – همسر مرحوم نصرالله رضوی معروف به آق نَصول و مادر حاج سیدعلی اکبر، سیداحمد، میرزمان و سیداصغر ساکن زیروان).
– رحیمه (همسر اسماعیل کاردگر و مادر حبیب، احمد و محمود کاردگر ساکن مهدی آباد زینوند).
– زهرا (همسر میرکمال رضوی ساکن نکا و مادر دکتر محمد و مهندسین احمد و مسعود، ساره (همسر مهندس امین موسوی) و …. ).

خداوند تمام آباء و اجدادمان را بیامرزاد.

……………………………………………………………………………

این چند خط را نگاشتم تا برای نسل امروز بالاده اطلاعاتی را بر حسب وظیفه ادا کرده باشم. اگر اشتباهی در نوشته ها و داده هایم بود تصحیح بفرمایید. کوچکتان محبوب توبه بالادهی ۱۳۹۵/۵/۳۱

سادوا: با سپاس از آقای  محبوب توبه، توضیحات تاریخی و اجتماعی و «نکته» ها در این مقاله از آقای عین اله آزموده می باشد.