درخت بيدِ «فِك بِن»، يادماني كهن/ عين اله آزموده/ از بالاده كه سر بالا مي شوي تا به چشمه سادوا و قارقچال و دامنه هاي شاهدژ بروي، فقط زمين هاي كشاورزي فراموش شده ديده مي شود، و گاهي «كروچ» خرابه اي و يا «خرمن مال» سنگ نما شده اي هنوز در آن باقيست كه ياد نياكان پرتلاش ما را زنده مي كند. تك درخت بيدي كهنسال در ميانه راه بالاده به سادوا ديده مي شود كه آن منطقه را به «فِكِ‌بِن»معروف كرده است. اين درخت را زنده یاد قاسمعلی کهن روز، (فرزند مرحوم حسن معروف به حسن قاسملی، متولد … وفات به سال ۱۳۲۸) در حدود 70 تا 80 سال قبل كاشته بود. (براي ديدن عكس زنده یاد قاسمعلی کهن روز كليك كنيد).
درخت بيد فك بن و نمايي از قله شاهدژ – 20 اردیبهشت 1378. عكس: عين اله آزموده
در سال هاي گذشته دور، آب چشمه هايي مثل سادوا و كِلاگِر و … با نهرهاي باريكي به بالاده آورده شده بود تا در كارهايي مثل كاهگل كردن بام، شستن رخت، آب دادن به درختان و باغچه ها و حيوانات و … استفاده گردد. آب نهر سادوا در بين راه درخت بيد را هم سيراب مي كرد. وقتي درخت بید بزرگ و تنومند شد، نهر باريك سادوا هم از رونق افتاد، اما ريشه هاي بيد تنها و جوان، در اعماق زمين فرو رفته بود و آب خود را از زمين مي گرفت.
در سال هاي گذشته اما بخشي از تنه كلفت درخت كهنسال بيد در آتش افروخته شده به دست انسان سوخت و خسارت زيادي به تنه پیر آن وارد شد. در زمستان سال گذشته نيز دو شاخه تنومند آن بخاظر سنگینی برف و یا بدست انسانی فرو افتاده و به زودي بايد شاهد مرگ اين درخت كهنسال باشيم.
شاخه شكسته تنه غربی درخت بيد فك بن و نمايي از قله شاهدژ – 12 ارديبهشت 1393. عكس: عين اله آزموده
درخت بيد «فك بن» براي مردم بالاده يك خاطره مشترك بومي است كه در روند روزگار گذشته شكل گرفته و مردم خاطرات زيادي از آن دارند. اين درخت در روزگاري نه چندان دور، استراحتگاه زنان و مردان بالادهي بود، وقتي خسته از كار روزانه به روستا برمي گشتند. وقتي زنان و دختراند باري از هيزم بر دوش به سوي روستا مي رفتند، در سايه سار آن دم مي زدند و استراحت مي گكردند. گله گوسفندي در هواي گرم كوهپايه در سايه آن آرام مي گرفت. كشاورزان و دروگران بر سايه آن خستگي از تن بيرون مي كردند و چاشت و ناهار مي خوردند. پرندگان بر شاخه سار آن لانه مي ساختند و نواي خوش سر مي دادند و بدين گونه بود كه درخت «فك بن» در خاطره جمعي مردم بالاده ماندگار شد.
نگذاريم نيمه بر جا مانده بيد كهنسال فك بن از گزند روزگار بر زمين افتد كه اگر چنين شود، بخشي از خاطرات قومي بالاده نيز خواهد مرد.
شاخه های شكسته درخت بيد فك بن – 12 ارديبهشت 1393. عكس: عين اله آزموده
شاخه شكسته تنه شرقی درخت بيد فك بن – 12 ارديبهشت 1393. عكس: عين اله آزموده
قامت شكسته و آسیب پذیر درخت بيد فك بن – 12 ارديبهشت 1393. عكس: عين اله آزموده
منطقه «فک بن» بخاطر وجود درخت بید به این نام زیبا نهاده شده بود و اما پس از فرو افتادن باقیمانده تنه بید که شاید هیزم اجاقی گردد، و یا … این منطقه را باید چه بنامیم؟ پیشنهاد می شود در کنار همین تنه آسیب دیده، چند درخت دیگر بید کاشته شود تا این منطقه با خاطراتش هم چنان «فک بن» باقی بماند.
با سپاس از آقاي محمد آتني مفرد آموزگار دبستان شهيد دستغيب بالاده براي در اختيار قرار دادن اطلاعات مربوطه.
عين اله آزموده / مدیر سایت سادوای بالاده
وفا و دلنوازي را رفيقم از درخت آموز
كه سايه از سر هيزم شكن هم بر نمي دارد
چه غمگنانه به درختهای بال از دست داده نگاه کردم و افسوس خوردم.
با سلام خدمت جناب آقای آزموده و دوستان عزیز
فردی در جمعی ازخود تعریف می نمود وقتی در یزد بودم هفتاد کدو را پشت سر هم می چیدم و از روی آن می پریدم صاحبدلی از میان جمع گفت شاید ما کدو نداشته باشیم و یزد هم دور از ما باشد ولی می توانیم پریدنت را گز کنیم (یزد دور گز مناسب )
دیگران کاشتند، اگر می توانیم ما هم بکاریم.
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت آقای آزموده عموی عزیز
پیشنهاد بسیار خوبی است.
من هم پیشنهاد میکنم ک سنت درختکاری در بالاده رواج پیدا کند. اگه هر یک از اهالی در حیاط منزلشان یک درخت بکارند درختان زیادی کاشته خواهد شد. و پیشنهاد میکنم که از مسیر (کشه) تا مسیر فک بن به فاصله هر ده متر یک درخت در دو طرف جاده کاشته شود فضای زیبا و دلنوازی در آینده خواهد شد. به نظرم هر جایی ک مناسب درختکاریه درخت بکاریم و به زیبایی و سرسبزی بالاده بیفزاییم.
به امید فردایی سبز در بالاده و روستاهای اطرافش
باسلام
یادم هست در روز بیان دیدگاهها و اهداف نامزدهای منتخب شورای بالاده در جلسه مسجدحضور داشتم و صحبت ان عزیزان را گوش میدادم
همه از سرسبزی و ایجاد فضای سبز و زیباسازی بالاده صحبت میکردند
راستی به نظر شما از اون زمان تا به امروز چند درخت در بالاده کاشته شد؟
.
.
.
البته درختهائی رو اعضای محترم شورا کاشتند اون هم از نوع بید(فک) اما کجا؟؟؟
.
.
.
دور مزار قدیمی مرخیل تا دم در اقای هاشمی؟
با چه فاصله ای؟ هردرخت با درخت دیگر 80سانتی متر؟؟؟ اصلا چرا اونجا؟؟؟
این به نیت ایجاد فضای سبز بوده یا به نیت دیوارسازی ؟
هرچند هم اگر به نیت دیوار سازی انجام شده ولی باز ایجاد فضای سبز هست اما کاش میشدبجای ایجاد دیوار درختی ایجاد فضای سبز در خیابانهای اصلی روستا انجام میشد
کاش ما در اواخر پارسال این بیدهارو در داخل کوچه ها و خیابانهای بالاده دور منبع آب. دور زمین فوتبال. کنار جاده میرخل تا سرچشمه و از انجا تا طرف منبع اب و تا سمت کشه تا تیله بن میکاشتیم کاش از ته گت دره تا اول میرخل اینکار میشد
کاش این کاشتن بیدی که اقای ازموده برای فک بن گفتند برای اون زمان و برای داخل بالاده اعلام میشد
انصافأ بیائید برای سال بعد در ابتدای فروردین شاخه های هرس شده فک و چنار و ون و … را در بالاده بکاریم تا این روستای ما سرسبزتر شود
هرچند برای بیرون بالاده هم این عمل بسیارخوبست اما ارجحیت با داخل روستاست. ما نقد نمیکنیم اماخواهشا یه فکری به حال این محل شود
چرا روستای واوسر که تا پارسال یک لیتر اب هم نداشت سه تا منبع اب عظیم دارد؟
چطور شورای واوسر 8 سال قبل 800 درخت ون از منابع طبیعی چالوس گرفتند و در محلشون کاشتند؟ چرا شورای ما نمیتونند؟ چرا مردم ما اینکارو نمیکنند؟ چرا اطلاع رسانی نمیشود؟
ماه قبل زحمت کشیدند و داخل کوچه های بالاده رو گریدر زدند ولی کوچه ها بدتر شد خیابونها بدتر شد
لطفا برای اینده دور تر و زیباتر بالاده برنامه ریزی اساسی شود
تشکر.
سلام خدا قوت واقعا تمام درختانی که روز و روزگاری با انسانها دوست بودند و الفت داشتند، امروز جای خود را به درختان دیگر می دهند و خود به دست نا حافظان طبیعت متلاشی می گردند. هر درختی، حرف های خوبی از همنشینان خود دارند. مخصوصاً درختانی که در داخل محل و کنار چشمه ها روییده اند.
آقای آزموده! پیشنهادی خوبی دادید. باید عرض کنم که درخت بید (فک) را هر زمان با بودن آب می تواند کاشت نیاز به این نیست که تا سال بعد منتظر شوید. در کار خیر تعجیل نمایید.
به دست خود درختی می نشانم
به پایش جوی آبی می کشانم
به تابستان که گرما رو نماید
درختم چتر خود را می گشاید
خنک می سازد آنجا را ز سایه
دل هر رهگذر را می رباید
به پایش خسته ای بی حال و بی تاب
میان روز گرمی می رود خواب
شود بیدار و گوید: ای که اینجا
درختی کاشتی روح تو شاداب.
سروده عباس یمینی شریف
جناب آزموده عزیز پیشنهاد خوبیه برای انجام دادن این کار هم در خدمتیم.
دوستداران طبیعت هم برای عملی شدن این کار بسیار ارزشمند آستین ها رو بالا بزنند.
………………………………………..
سادوا: سلام جناب آقای خاسب عزیز. از اعلام همکاری شما سپاسگزارم. شاید برای نیمه خرداد امسال که تعداد زیادی از دوستان در بالاده هستند و چنانچه درختان بید آماده کاشت پیدا کنیم، حتماً این کار را انجام خواهیم داد. در غیر این صورت باید صبر کنیم تا بهار سال آینده.