در باره چشمه و آبگیر سادوا و قارقچال/ در شمال روستای بالاده (در بخش چهاردانگه ساری) و در دامنه جنوبی قله شاهدژ دو چشمه با آب خنک و گوارا وجود دارد که یکی به سادوا دیگری به قارقچال معروف هستند. سادوا در سمت شرق قرار دارد و فاصله آن با قارقچال حدود ۵۰۰ متر است. برای نام سادوا Sadva معنی خاصی پیدا نشده و ممکنست به معنای «نسیم خنک» باشد. اما در باره نام قارقچال Qaareq.chaal بهترست کمی دقیق تر بررسی شود: چال، در زبان مازندرانی به معنی زمین نسبتاً هموار در شیب کوه می باشد و قارقچال، دشت همواری است که معمولاً در فصل بهار، علف زیادی در آن می روید و در زمان های قدیم، مردم بالاده آنجا را قُرق می کردند تا در اواخر بهار علف آنرا تراشیده و خشک کرده و در زمستان برای دام استفاده کنند. (نگاه کنید به مطلبی در باره هِسارچال در سایت سادوا)

در اطراف این دو چشمه و آبگیر، زمین های چند هکتاری مرتع و کشتزار وجود دارد و آب این چشمه ها در سال های دور، آب آشامیدنی چوپانان و دام هایشان را تامین می کرد و منطقه ای باتلاقی در پایین دست چشمه ها پدید آمده بود.

چشمه های سادوا (چپ) و قارقچال و روستای بالاده از بالای قله شاهدژ  (عکس: عین اله آزموده، خرداد ۱۳۹۴)

چشمه سادوا برای اهالی بالاده از گذشته های دور تاکنون دارای ارزش نمادین بوده و به نوعی حس نوستالوژیک و قدیمی را در آنها تقویت می کند. هر گاه کسی (بنا به هر دلیلی) تابستان ها را در دشت مازندران می ماند و نمی توانست به ییلاق و بالاده برود، کسانی که از این چشمه آب می خورند به نیت او و به نیت درگذشتگان خود چند مشت آب را از حوضچه چوبی چشمه به نهر کوچک بیرون آن می ریزند.

آبگیر سادوا (عکس: عین اله آزموده، خرداد ۱۳۹۴)

نام انجمن فرهنگی سادوا و وب سایت سادوا نیز از نام زیبای همین چشمه گرفته شده تا برای مردم بالاده یادآور خنکای آب گوارا و زیبایی های دشت سادوا و قارقچال و خاطرات نیاکان ما را به یادشان بیاورد.

در تابستان ۱۳۵۸ و ۱۳۶۷ آب این دو چشمه با لوله گذاری جهت تامین آب اشامیدنی بالاده به منبعی که در قسمت شمالی بالاده در خَرچِرا ساخته شده منتقل کردید و در سالهای بعد که آب بالاده از چشمه های چهارنو تامین گردید، آب این دو چشمه نیز رها گردید تا اینکه در سال  ۱۳۸۶ با پیگیری های آقای سیدجعفر ساداتی (فرزند مرحوم میرمفید) و با همکاری جهاد استان در پایین دست چشمه های قارقچال و سادوا، دو آبگیر با بولدوزر کنده شد که عمق آنها حدود سه متر هست.

آبگیر سادوا بشکل دایره و به قطر حدود سی متر هست و آبگیر قارقچال به شکل مستطیل و در ابعاد حدود ۵۰ در ۱۰۰ مترمربع و در اندازه یک زمین فوتبال می باشد.

حدود یک سال طول کشید تا دو آبگیر سادوا و قارقچال از آب چشمه پر شود، زیرا این چشمه ها دِبی آب بسیار کمی دارند. با شروع فصل سرما و در فصل پاییز و زمستان، سطح هر دو آبگیر یخ می زند.

آبگیر قارقچال (عکس: عین اله آزموده – اردیبهشت ۱۳۹۶)

این دو آبگیر با هدف بهره برداری از زمین های پایین دست برای باغ و کشت زمین های بالاده ساخته شده که در طول یازده سال گذشته همچنان بدون استفاده مانده است.

در سال های پس از ساخت این دو آبگیر، با همت اهالی دَویگار (بومی) بالاده در اطراف آنها درختان بید کاشته شد که در اطراف آبگیر سادوا درختان رشد چندانی نکرده ولی در اطراف آبگیر قارقچال، درختان بید رشد کرده و فضای زیبایی در اطراف آن بوجود آورده است.

آبگیر قارقچال (عکس: عین اله آزموده – اردیبهشت ۱۳۹۶)

اکنون این دو آبگیر به محلی برای تفریح و گردشگری اهالی بالاده و گردشگران غریبه تبدیل شده است و همین موضوع باعث شده تا در اطراف این دو چشمه حفاری های فراوانی برای بدست آوردن گنج صورت پذیرد و چهره منطقه ای که به ثبت سازمان میراث فرهنگی استان مازندران هم رسیده است، زخمی شود.

عین اله آزموده. ۱۰ آذر ۱۳۹۵