نوروز و باورهای کهن در بالاده / عین اله آزموده/ برای چکامه نوروزی می‌خواستم چگونگی برگزاری این جشن باستانی را در روستای بالاده بنویسم اما به گمانم نوشتن باورهای کهن که ممکن است نسل امروزی بالاده از آن ناآگاه باشد، جذابیت بیشتری داشته باشد. شاید در سال های آینده نمونه های دیگری از برگزاری جشن نوروز را در سرزمین کهن بالاده برای شما بنویسم.

۱٫ باور داریم که با تمیز کردن خانه و حیاط  پیش از نوروز، فقر از خانه دور خواهد شد.

۲٫ باور داریم که اگر از روی آتش چهارشنبه سوری (غروب آخرین سه شنبه سال) که با بوته های خشک افروخته می شود بپریم، در فصل تابستان دچار گرمازدگی نمی شویم و بیماری زردی (یرقان) نمی گیریم.

۳٫ باور داریم که در شامگاه واپسین پنجشنبه سال،‌ مردگان چشم به راه بخشش بازماندگان هستند که به یاد آنان ، نان و خرما و حلوا بین مردم پخش کنند تا مردم بر مردگان درود بفرستند و از آنان یاد کنند. بنابر این به گورستان می رویم و یادی از درگذشتگان خود کرده و بر گورشان شمع روشن می کنیم و نان و حلوا و خرما خیرات می کنیم.

۴٫ باور داریم که در چهارشنبه پایان سال باید «گزنه آش» بپزیم  و بخوریم چون این آش را فقط سالی یک بار می پزیم و باعث دور شدن بیماری از ما می شود.

۵٫ باور داریم که اگر شامگاه پیش از نوروز بر کنار در خانه و حیاط و کنار دیوارها شمع روشن کنیم ، تاریکی و سیاهی از خانه دور می شود و در سال نو، برکت به ما روی می آورد.

۶٫ باور داریم که در پایان سال کهنه هر پیشامدی برای ما رخ دهد در سال نو همانند آن پیشامد برای ما روی خواهد داد (برای نمونه اگر کاسه ای از دستمان بر زمین افتاد و شکست، تا پایان سال نیز چیزهای دیگری خواهد شکست).

۷٫ باور داریم که در هر خانوداده یک نفر خوش شگون است و او را برای «ماد رُمِه  (mad rome)  برمی گزینیم تا در هنگام نو شدن سال، با یک سینی که در آن آب و سبزه و  قرآن  قرار دارد به عنوان نخستین شخص وارد خانه شود تا سال نو برای خانواده سال خوبی باشد. اما اگر سال بدی بود در سال های آینده، آن شخص را «مادرومه»  نمی کنیم.

۸٫ باور داریم که در هنگام نو شدن سال، وارد خانه کسی نشویم تا ناخواسته «ماد رومه»  آنها نشویم. زیرا اگر در سال نو پیشامد ناگواری برای آن خانواده روی دهد به بدشگونی پاقدم ما خواهند گذاشت.

۹٫ باور داریم که حالت چهره و روان هر شخص در هنگام نو شدن سال، می تواند همان حالت را ‌در سال نو برایش پیش آورد (برای نمونه اگر شخص بخندد در سال نو نیز همیشه خندان خواهد بود).

۱۰٫ باور داریم که اگر شخصی از خانواده (و فامیل) در سال کهنه بمیرد، سفره هفت سین پهن نمی کنیم و به جایش سفره ای از حلوا و خرما می گسترانیم، لباس نو نمی پوشیم و در هنگام نو شدن سال به دیدار خانواده متوفی می رویم تا دلداری شان داده و جای خالی اش به چشم خانواده اش نیاید.

۱۱٫ باور داریم که چهار روز نخست سال ( یکم تا چهارم فروردین ) ،‌ جزو سال به شمار نمی آید و هر یک از این چهار روز نشانه وضعیت آب و هوای یکی از فصل های سال است. برای نمونه اگر روز چهارم هوا گرم و آفتابی باشد زمستان خوبی در پیش خواهد بود.

۱۲٫ باور داریم کسی که از نعمت مال دنیا برخوردارست و به تهیدستان کمک کرده و آنان را خوشحال می کند، در سال نو بر مال و دارایی اش افزوده خواهد شد و خانواده اش به خوشی سال را به پایان خواهند برد.

برگرفته از وبلاگ سادوای بالاده به تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۸۷

authorنوشته: انجمن فرهنگی سادوا dateتاريخ : ۲۹ اسفند ۱۴۰۰