چند نکته در باره ساخت و افتتاح مجتمع فرهنگی اهالی چهاردانگه مقیم ساری / نقل از سایت چهاردانگه نیوز / مجتمع فرهنگی اهالی چهاردانگه مقیم ساری به مبلغ نیم میلیارد تومان که قرار است به عنوان حسینیه و انجام مراسم عزاداری، جشن‌های مذهبی، قرائت قرآن، ایجاد کتابخانه، احداث پایگاه مقاومت بسیج و ایجاد کانون فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد، در ساری ساخته و گشایش یافته است. نیت و همت سازندگان چنین مجتمعی را می ستایم و نفس عمل مطرح شدن و دور هم بودن اهالی چهاردانگه در شهر مهاجرپذیری چون ساری به عنوان مرکز شهرستان و استان قابل تقدیر است. پس از این اهالی چهاردانگه نیز می توانند سری میان سرها در ساری بلند کرده و خود را بیابند. ( لینک خبر مربوطه )

بنده بعنوان یک چهاردانگه ای و فعال در عرصه فرهنگی، لازم می دانم چند نکته را در رابطه با ساخت این مجتمع مطرح کنم. شاید تعریفی که بنده از مقوله فرهنگ و مسجد دارم با تعریفی که همولایتی های گرامی بنده در این مجتمع دارند کاملاً متفاوت باشد ولی همه ما در یک مقوله بنام « هویت فرهنگی چهاردانگه » اشتراک نظر داریم. متاسفانه خیلی از افراد، فرهنگ را با فعالیت های مذهبی اشتباه می گیرند و تصور می کنند کار فرهنگی یعنی برگزاری مراسم و فعالیت های مذهبی. در حالیکه در تعریف فرهنگ به گستره بسیار وسیعی از رفتارهای دینی، سنت، زبان، ضرب المثل، آداب و رسوم، بازی ها، خوراک، لباس، صنایع دستی، معماری، روش های زندگی کشاورزی و دامداری و … اشاره می شود که حاصل همه اینها، فرهنگ یک قوم و ملت را شکل می دهد و پرداختن و تاکید به یکی از این مقوله ها یعنی نادیده گرفتن و فراموشی و مرگ تدریجی دیگر موارد. مسجد از صدر اسلام تاکنون جایگاه و کارکردی فراتر از انجام فعالیت های مذهبی داشته و در فضای امروزین نیز باید فرصتی برای جذب جوانان و ارائه فعالیت های فرهنگی مدرن را داشته باشد و این هیچ منافاتی با ماهیت مسجد به عنوان پایگاه عبادت و خاستگاه دین ندارد. لذا با تعریفی که از فرهنگ بدست می آید لازم است چند نکته را در باره ساخت و راه اندازی مجتمع فرهنگی اهالی چهاردانگه مقیم ساری بیان کنم:

۱ . روز به روز از جمعیت بومی بخش چهاردانگه بدلیل سختی زندگی، مشکلات معیشتی، نداشتن زیرساخت های اقتصادی و فرهنگی و … خالی تر می شود و مردم این بخش، زندگی در شهرها را بر زندگی در روستا و تحمل سختی های خاص آن ترجیح می دهند و این معظل سال هاست گریبان بخش چهاردانگه را گرفته. جمعیت مهاجر بخش چهاردانگه در شهرهای سمنان، ساری، نکا و بهشهر و روستاهای تابعه پراکنده هستند و جمعیت ۴۰۰۰۰ نفری ساکن در ساری نسبت به دیگر جاها از تراکم بیشتری برخوردار است و متاسفانه این جمعیت، حالت پراکنده در سطح شهر و روستاهای اطراف ساری داشته و از یکدیگر شناخت و ارتباطی ندارند مگر اینکه متعلق به یک روستا باشند. به نظرم حتی ساخت چنین مکانی هم نمی تواند این جمعیت انبوه و پراکنده را از گوشه و کنار ساری در یک مکان بنام مجتمع اهالی چهاردانگه جمع کند. حال شاید حداکثر ظرفیت این مجتمع ۱۰۰۰ نفر باشد که آنها هم احتمالاً از اهالی روستاهای موسیسن این مجتمع خواهند بود.

۲ . گسست فرهنگی در بین اهالی چهاردانگه که مهاجرت کرده اند، شدیداً به چشم می خورد و روز به روز فاصله بین هویت فرهنگی و قومی پدران مهاجر پرورش یافته در فرهنگ روستایی چهاردانگه و فرزندان بزرگ شده در فرهنگ شهری بیشتر می شود، زبان تبری مردم ما با لهجه خاص کوهستانی اش در شهر به فارسی تبدیل می شود، رفتار و آداب و رسوم محلی از یادمان می رود و خود را شهری قلمداد می کنیم، فرزندان امروز، فرهنگ پدران خود را به چشم حقارت نگاه می کنند و پدران نیز نگران استحاله فرزندان شان در آداب شهری و شهرنشینی و گسیختگی از فرهنگ روستا. ساخت چنین مجتمعی شاید بتواند ارتباط چهره به چهره تعدادی معدود افراد این دو نسل را در مراسم مذهبی مثل محرم و یا جشن های مذهبی به طور موقتی برقرار کند. حال آیا می تواند در زمینه هویت فرهنگی هم این ارتباط را برقرار کند؟ به نظر من اهداف ساخت این مجتمع که قرار است بر مسایل و آموزش های مذهبی متمرکز شود، ذاتاً چنین هدفی را نمی تواند دنبال کند.

۳ . اکنون کمترین خبری از چهاردانگه در خبرگزاری های استان مازندران منتشر می شود و سرزمین زیبای چهاردانگه در زیر زباله های شهری ساری کمر خم کرده است، فعالیت های صنعتی و اقتصادی کلان جز یکی دو طرح در حال ساخت در کیاسر، چیز دیگری در این بخش وسیع بچشم نمی خورد و مشکلات اقتصادی فراوانی وجود دارد و …  آیا این مجتمع می تواند در اینگونه مسائل هم ورود کرده و به پیگیری و رفع این مشکلات کمک کند؟

۴ . بخش چهاردانگه بدلایل برشمرده در بالا، به منطقه ای خالی از سکنه با هزاران مشکل تبدیل شده است. مردم بومی هم حق دارند و هم دوست دارند از این گونه امکانات استفاده کنند. پس لازمه حضور در این گونه مجتمع ها و بهره مندی از چنین امکاناتی، مهاجرت است. آیا ایجاد چنین مجتمع هایی آن هم در ساری باعث ترغیب ۲۰۰۰۰ نفر جمعیت باقیمانده بومی چهاردانگه به شهرها نمی شود؟

۵ . بخش چهاردانگه از داشتن زیر ساخت های اقتصادی، کشاورزی و دامپروری محروم است. آیا نمی توان به خیرین گرامی پیشنهاد ساخت چند کارگاه کوچک تولیدی صنایع دستی، ایجاد چند جالیز، باغ و … را در بخش چهاردانگه داد تا ضمن احیای هنر بومی از یاد رفته و کشاورزی و …، جوانان بیکار نیز ترغیب به بازگشت به روستا شده و دارای شغل شوند؟

۶ . اکثریت روستاهای بخش چهاردانگه از داشتن یک کتابخانه و یا مجتمع کوچک فرهنگی محروم هستند. آیا نمی توان با مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان و کمک های مردمی و دولتی در هر یک از این روستاها یک کتابخانه کوچک و مدرن با امکانات روز دایر کرده تا انگیزه ای برای زندگی و ماندن مردم بومی در این بخش باشد؟

۷ . خوشبختانه در نظام مقدس اسلامی ایران، به اندازه کافی حسینیه و مسجد ساخته شده و علمای جلیل القدر و روحانیت به مقوله دین و مسلمانی توجه کافی دارند و از این بابت جای نگرانی نیست. چرا ما نباید به دیگر مقوله های فرهنگی مثل ساخت کتابخانه و مجتمع های فرهنگی و ورزشی، خانه بهداشت، ترویج صنعت طبیعت گردی و کوهنوردی و …  در بخش چهاردانگه توجه کنیم؟

۸ . بخش چهاردانگه با دارا بودن نهادهای فرهنگی دولتی مستقر در کیاسر، از نداشتن امکانات فرهنگی شدیداً رنج می برد. آیا این مجتمع می تواند نقش رابطی را برای پیگیری و تقسیم امکانات فرهنگی در سطح روستاهای این بخش بر عهده گرفته و مکانی برای اتاق فکر فرهنگی شود؟

۹ . بخش چهاردانگه با داشتن نخبگان علمی و فرهنگی، شعرا و نویسندگان، هنرمندان و فرهنگ دوستان فراوان متاسفانه از داشتن تشکیلات و مکانی که این افراد را گرد هم جمع کرده و برای این بخش تصمیم گیری های فرهنگی کنند، محروم است. آیا این مجتمع می تواند عاملی برای گردهمایی و تشریک مساعی و تعامل بین افراد فعال در عرصه فرهنگی بخش چهاردانگه گردد؟

۱۰ . مشارکت اهالی چهاردانگه در این مجتمع مستلزم شناخت و ارتباط  مسئولان این مکان با بزرگان و نخبگان و اهالی روستاهای بخش که در ساری ساکن هستند، می باشد. به عنوان مثال از اهالی بخش دوسرشمار تاکنون کسی چیزی دراین باره نمی داند ( یا حداقل ما متولیان فرهنگی ۶ روستای بالاده، پایین ده، تیله بن، قلعه، میرافضل و واوسرنو منطقه دوسرشمار چهاردانگه از آن بیخبریم ). آیا مسئولان مجتمع برنامه ای برای ارتباط با نهادهای فرهنگی مردمی روستاهای این بخش را در دستور کار خود دارند؟ اگر چنین است ما پیشاپیش اعلام آمادگی می کنیم.

پیرامون کارکردهای پیدا و پنهان این مجتمع می توان بیشتر از این قلم فرسایی کرد و به نظر بنده، مسئولان این مجتمع که خوشبختانه دستی هم در مدیریت و پست های کلیدی شهر ساری دارند، در کنار ساخت این بنا می باید به گستره فرهنگی چهاردانگه توجه ویژه ای داشته و بسترهایی برای فعالیت فرهنگ دوستان و دیگر فعالیت های فرهنگی نیز در نظر بگیرند و برآیند این فعالیت ها در سطح روستاهای بخش چهاردانگه به چشم آید و پس از این بجای ایجاد چنین مکان هایی در شهرها، آن را در روستاها بسازیم و بیشتر از مردم مهاجر، به فکر مردم بومی این بخش باشیم، زیرا مردم مهاجر در هر محله ای از ساری ساکن شوند، حسینیه و مسجدی در نزدیکی شان وجود دارد و پس از چند سال خود را جزیی از اهالی همان محله می دانند.

بنده عمیقاً معتقدم این مردم بومی چهاردانگه هستند که با تحمل سختی های زندگی و محرومیت رفاهی و شرایط سخت آب و هوایی و با حضور خود در روستا، نگاهبان فرهنگ ما هستند و ما تحصیلکرده ها و مدیران و کارشناسان شهرنشین، باید با ایجاد زیر ساخت های اقتصادی و فرهنگی و رفاهی به آنان در حفظ و نگهداری فرهنگ اصیل بومی کمک کنیم. مطمئن باشید هر فردی که از روستاهای چهاردانگه به شهر مهاجرت می کند، گوشه ای از فرهنگ ما را هم با خود به شهر می آورد که چند روز دیگر بر روی طاقچه عادت و زندگی شهری از خاطره های فرهنگی ما پاک می شود؛ آن روز دیگر ساخت ده ها مجتمع فرهنگی در ساری و تلاش صدها کارشناس و خبره فرهنگی هم نمی تواند هویت فرهنگی چهاردانگه را به آن برگرداند.

با احترام/ عین اله آزموده

مدیر انجمن فرهنگی سادوای روستای بالاده / منطقه دوسرشمار / بخش چهاردانگه ساری

نقل از سایت چهاردانگه نیوز