توصیه های پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) درباره برخورد با جوانان/ گردآوری: صادقعلی توبه/ برای مشورت، اول به جوان ها مراجعه کنید. توصیه ها و گفته های فراوانی از بزرگان دین درباره جوانان روایت شده که خواندنی و تفکر برانگیز است. چندی قبل که مراسم همایش بزرگان بالاده توسط انجمن فرهنگی سادوا برگزار شد و مقاله ای نیز در باره تکریم بزرگان در دین برای آن همایش داده بودم و در بروشوری به چاپ رسید و در اختیار مردم قرار گرفته بود، لازم دیدم تا در باره تکریم جوانان نیز مطالبی را گردآوری نمایم. از این رو گلچینی از سخنان پیامبر مکرم اسلام (ص) و حضرت امیرمومنان علی (ع) را که در باره تکریم و روش های برخورد درست با جوانان را یادآوری فرموده اند، به خوانندگان گرامی تقدیم می نمایم.

 

روایت هایی از پیامبر مکرم (ص)، که درود خدا بر او باد

 موضوع: رفتار نیک با جوان

متن روایت: به شما درباره جوانان به نیکى سفارش مى کنم چرا که آنان نازک دل ترند، خداوند مرا امید دهنده و بیم دهنده مبعوث کرد، جوانان با من هم پیمان شدند و پیرمردان به مخالفت با من برخاستند.

منبع روایت: سفینة البحار، ج۲، ص۱۷۶

 

موضوع: آموختن

متن روایت: هر کس در جوانى اش بیاموزد، آموخته اش مانند نقش بر سنگ است و هر کس در بزرگ سالى بیاموزد، مانند نوشتن بر روى آب است.

منبع روایت: نوادر راوندى، ص ۱۳۲، ح ۱۶۹

 

موضوع: پوشش و لباس

متن روایت: بهترین جوانانِ شما آنهایی هستند که خود را به سبک بزرگسالان بیارایند و بدترین بزرگسالان، کسانى اند که خود را شبیه جوانان کنند.

منبع روایت: ارشاد القلوب، ص ۴۱

 

موضوع: تلاش و کار

متن روایت: روزى پیامبر(ص)، در میان یاران خود نشسته بودند. چشم شان به جوانى چالاک و نیرومند افتاد که از صبحگاهان تلاش مى کرد. یاران گفتند: واى بر او! چه مى شد اگر جوانى و چالاکى اش در راه خدا بود؟ پیامبر(ص) فرمودند: چنین نگویید. اگر او براى خود تلاش مى کند تا از مردم بى نیاز شود و نزد آنان دست دراز نکند، در راه خدا کار مى کند. اگر براى پدر و مادر ناتوان و یا فرزندان ناتوان خویش تلاش مى کند، تا آنان را بى نیاز و زندگى شان را اداره کند، کار او در راه خداست، ولى اگر براى ثروت اندوزى و فخرفروشى تلاش مى کند، کار او در راه شیطان است.

منبع روایت: المحجّة البیضاء، ج ۳، ص ۱۴۰

 

موضوع: بندگی

متن روایت: هر کس که در جوانى خوب بندگى خدا کند، خداوند در پیرى به او حکمت مى آموزد. خداى متعال مى فرماید: «و چون به رشد و کمال خویش رسید، به او حکمت و دانش عطا کردیم» و در ادامه آیه مى فرماید: «و نیکوکاران را چنین پاداش مى دهیم»

منبع روایت: سوره قصص، آیه ۱۴؛ أعلام الدین ، ص ۲۹۶

 

موضوع: آموزش

متن روایت: براى جوانان در مجالس جاى باز کنید و امور نو و جدید را به آنان تفهیم کنید، چرا که این گروه جایگزین شما و درگیر مسائل جدید خواهند شد.

منبع روایت: الفردوس، ج ۱، ص ۹۸، ح ۳۲۰

 

موضوع: خصلت های بد

متن روایت: نابودى جوانان تان را آرزو نکنید، گرچه بدى هاى بسیار در آنان باشد، زیرا آنان با آن بدى ها چند دسته اند: یا توبه مى کنند و خداوند هم توبه آنان را مى پذیرد و یا اینکه آفت ها، آنان را از پاى در مى آورد و یا با دشمنى مى جنگند، یا آتش سوزى را خاموش مى نمایند و یا سیلى را سد مى کنند.

منبع روایت: حلیة الأولیاء، ج ۵، ص ۱۱۹


موضوع: عبادت

متن روایت: برترى جوان عابدى که در کمى سنّش بندگى ورزد بر پیرى که پس از سالمندى رو به بندگى آرد، همچون برترى پیامبران بر دیگر مردم است .

منبع روایت: جامع الصغیر، ج۲، ص۲۱۳، ح۵۸۵۶

 

موضوع: سبک زندگی

متن روایت: بهترین جوانان شما کسی است که (از لحاظ تجربه و دور اندیشی) به پیرانشبیه گردد. 

منبع روایت: ……

  …………………………………………………………………………..

روایت هایی از حضرت علی (ع)، که درود خدا بر او باد

موضوع: مشورت با جوان

متن روایت: هنگامى که در پیشآمدى احتیاج به مشورت داشتى ابتدا به جوانان مراجعه نما. زیرا که آنان ذهنى تیزتر و حدسى سریع تر دارند، سپس (نتیجه) آن را به نظر بزرگسالان و پیران برسان تا پیگیرى نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب کنند زیرا تجربه آنان بیشتر است.

منبع روایت: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج۲۰، ص۳۳۷، ح۸۶۶

 

موضوع: بحث و مناظره

متن روایت: جوانان را به مباحثه و مناظره، میانسالان را به اندیشیدن و پیران را به سکوت فرمان دهید.

منبع روایت: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج ۲۰، ص ۲۸۵، ح ۲۶۰

 

موضوع: ارزش جوانی

متن روایت: ارزش چهار چیز را جز چهار گروه نمى شناسند: جوانى را جز پیران، آسایش را جز گرفتاران، سلامتى را جز بیماران و زندگى را جز مردگان.

منبع روایت: مواعظ العددیّه، ص ۲۷۵

 

موضوع: شیوه توبیخ

متن روایت: هرگاه جوان را توبیخ کردى، برخى از خطاهاى او را نادیده بگیر تا توبیخ تو، او را به مقابله وادار نسازد.

منبع روایت: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج ۲۰، ص ۳۳۳، ح ۸۱۹

 

موضوع: نعمت جوانی

متن روایت: دو نعمت است که ارزش آنها را نمی دانند مگر کسی که آنها را از دست داده باشد: جوانی و تندرستی.

منبع روایت: غررالحکم،حدیث ۵۷۶۴

 

موضوع: علم و ادب

متن روایت: اى جوانان! آبرویتان را با ادب و دین تان را با دانش حفظ کنید.

منبع روایت: تاریخ یعقوبى، ج۲، ص۲۱۰

حجت الاسلام صاقعلی توبه (عکس: عین اله آزموده/ مرداد ۱۳۹۰ بالاده)

……………………………………………………………………………

سادوا: توجه به جوانان و تبیین جایگاه آنان در روایات اسلامی، از مقوله هایی است که سایت سادوا همیشه به آن اقبال نشان داده و همواره بر این موضوع تاکید داشته که نشاط و سواد جوانان، با دوراندیشی و تجربه بزرگسالان باید در کنار هم قرار گیرد تا بتوانیم امور بالاده را بهتر و زودتر به سرانجام برسانیم. از جناب حجت الاسلام صادقعلی توبه بالادهی که مقاله های تحقیقی ارزشمندی را برای حوانندگان سایت سادوا به رشته تحریر می آورند، صمیمانه سپاسگزاریم.

مقاله های دیگری از حجت الاسلام صادقعلی توبه در سایت سادوا: ……………….

authorنوشته: انجمن فرهنگی سادوا dateتاريخ : ۲۹ شهریور ۱۳۹۲
entry نظرات دیگران در مورد این مطلب

خیلی مطالب عالی و آموزنده ای بود ممنون از شما

با سلام
ضمن تشکر از مطالب ارزشمند جناب حجت الاسلام توبه بر خود دیدم با توجه به دوره گذشته مدیریت کشور که در ارتباط با مطلب می باشد چندی بنویسم
اینکه به جوانان ارج نهیم و انان را مورد احترام قرار دهیم امری پسندیده و نیکوست ولی بایستی اولا برایمان ظرفیت فرد مشخص و محرز گردد و با توجه به ظرفیت ایشان به وی مسئولیت بسپاریم و اختیاراتی به وی واگذار نمائیم. ثانیا فردی که مثل پدران خود لباس می پوشد در عصر جدید شاید نتواند برای خود جایگاه خوب و مناسبی بیابد زیرا وضعیت ظاهری افراد در تجارت و کسب موقعیت های اجتماعی حائز اهمیت می باشد. ثالثا تبعیت از بزرگسالان همیشه عامل موفقیت نبوده مگر اینکه بزرگسالی را تبعیت کند که عمرش را به تباهی و بطالت نگذرانده باشد. رابعا تجربه نشان داده است که مدیر جوان نمیتواند به تنهایی مدیریت جامعی را بر حوزه تحت مدیریتش داشته باشد و بایستی حتما از مدیران با تجربه و خبره در مدیریتش استفاده نماید و……….

دکتر مسعود خانی گفت

سلام/ خیلی ممنون از مقاله بسیار جالب شما امیدوارم همه مان یادبگیریم با جوانان چگونه برخورد کنیم

ممنون از مطالب ارزنده و پربار حضرتعالی، یادتان نرود قدر ما جوانان را بدانید و با ما مشورت کنید …..

سلام آقای آزموده
مطلب تان بسیار عالی بود. خدا خیرتان بدهد.
………………………………………….
سادوا: سلام. مطلب از جناب آقای توبه می باشد. خدا خیرشان بدهد.

با سلام و احترام ضمن تشکر از جمع آوری احادیث ارزشمند توسط جناب آقای توبه .ولی به نظر حقیر چنانچه بصورت تحلیلی نسبت به موضوع نگاه می شد و از این احادیث در آن استفاده می گردید مطلب جامعی بدست می آمد. در نهایت باز هم بایستی نسبت به اینگونه کارهای فرهنگی ارج نهاده و صاحبان آنرا ستود.

با سلام / مطالب ارزشمند ی ارایه شده است. آنچه به نظرم لازم بود تعیین مخاطب مطلبه که آیا جوانان هستند یا بزرگان؟ البته آنچه امروز کمبود خود را نشان داده ارایه ی سبک زندگی بزرگان دین مبین و کاربرد آن در جامعه و زندگی روزمره می باشد که این از اهم وظایف منادیان دین است و الحمدالله نویسنده همواره الگوی بوده اند.
………………………………………..
سادوا: به نظر میرسد هر دو گروه یعنی بزرگان و جوانان مخاطب این مطلب هستند.

با سلام و عرض تشکر هم به شما جناب آزموده بابت زحماتی که برای بروز رسانی این سایت متحمل شده اید و هم عموی عزیزم که این مطالب ارزشمند را جمع آوری نموده و در اختیار همگان قرار داده اند. واقعاً قابل تقدیر است. امید که این طرز فکر در جامعه ی امروزی رواج یابد… انشاالله

حمیدرضا بهنام گفت

حسن مطالب این مقاله این است که سعی شده که از احادیثی استفاده شود که هم تطابق روشنی با عقل و منطق داشته باشد و هم مورد نیاز جامعه امروزی و کاربردی باشد. تحریر چنین مقاله ارزشمندی از استاد ارجمندم حجت الاسلام والمسلمین جناب حاج آقای توبه انتظار میرود. انشاالله منتظر مقالات بعدی ایشان هستیم.

زهرا ریخته گران گفت

با سلام و عرض ادب
جمع آوری احادیث و روایات در خصوص جوانان در یک مطلب کوتاه، ایده خوبی بود. شاید اغلب این روایتها را شنیده بودیم ولی جمع آوری آنها فرصت مناسبی ایجاد می کند تا در نگاه کلی به یک جمع بندی برسیم. از این حدیث خیلی بهره بردم: “ارزش چهار چیز را جز چهار گروه نمى شناسند: جوانى را جز پیران، آسایش را جز گرفتاران، سلامتى را جز بیماران و زندگى را جز مردگان.”
ارادتمند: زهرا ریخته گران

کو گوش شنوا؟ کیه که جوونا رو در نظر بگیره؟

مصطفی محمدی واوسری گفت

سلام خدمت جناب آقای توبه
مطلب بسیار جالب و ارزشمندی بود و از شما خواهش میکنم باز هم در مورد مسائل مهم دیگه، این کار رو انجام بدین تا به این وسیله من و امثال من بیشتر به فکر کردن وادار بشیم. یکی از خوبی های این مطلب اینه که در مورد جووناست نه فقط برای جوونا یا پیرا!
خدمت آقای صادقی عرض میکنم که زحمت قسمت تحلیلش رو خودتون با تفکر بکشید! (همراه با کمی شوخ طبعی میگم)
از آقای توبه متشکرم و قدردان آقای آزموده عزیز هم هستیم.
………………………………………..
سادوا: جناب محمدی عزیز٫ ما هم از شما سپاسگزاریم که با نظرات سازنده تان دلگرم مان می کنید.

محمد حسین زمان زاده مشهد گفت

ضمن تشکر از مطالب ارزشمند جناب حجت الاسلام توبه منم احادیثی در ارتباط با مطلب می باشد ارائه نمایم
نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیکَ نَبَاَهُمْ بِالْحَقِّ اِنَّهُمْ فِتْیَةٌ آمَنوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً؛(۱)
ما خبر آنان (اصحاب کهف) را بر تو درست حکایت مى‏کنیم، آنان جوانانى بودند که به پروردگارشان ایمان آورده بودند و ما بر هدایتشان افزودیم.
سوره کهف، آیه ۱۳ .
________________________________________
امام صادق علیه‏السلام :
عَلَیکَ بِالأَحداثِ فَإِنَّهُم أسرَعُ إلى کُلِّ خَیرٍ ؛(۱)
جوانان را دریاب، زیرا که آنان سریع‏تر به کارهاى خیر روى مى‏آورند.
کافى، ج ۸، ص ۹۳، ح ۶۶ .
________________________________________
امام على علیه‏السلام :
فى وَصِیَّتِهِ لاِبْنِهِ الحَسَنِ علیه‏السلام اِنَّما قَلْبُ الْحَدَثِ کَالاَْرضِ الخالیَةِ ما اُ لْقىَ فیها مِنْ شَىْ‏ءٍ قَبِلَتْهُ فَبادَرتُکَ بِالاَْدَبِ قَبْلَ اَنْ یَقْسُوَ قَلْبُکَ وَیَشْتَغِلَ لُبُّکَ ؛(۱)
امام على علیه‏السلام :
در وصیّت به فرزندش امام حسن علیه‏السلام : دل جوان ، مانند زمین کشت‏ناشده است . آنچه در آن افکنده شود، مى‏پذیرد . از این رو ، پیش از آن‏که دلت سخت گردد و خِرَدَت سرگرم شود ، به تربیت تو همت گماشتم
نهج البلاغة ، از نامه ۳۱ .
________________________________________
پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :
اوصیکُمْ بِالشُّبّانِ خَیْرا فَاِنَّهُمْ اَرَقُّ اَفـْئِدَةً اِنَّ اللّه‏َ بَعَثَنى بَشیرا وَ نَذیرا فَحالَـفَنِى الشُّبّانُ وَ خالَفَنِى الشُّیوخُ، ثُمَّ قَرَاَ «فَطالَ عَلَیْهِمُ الاَْمَدُ فَقَسَتْ قُلوبُهُمْ»؛(۱)
پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :
شما را به نیکى با جوانان سفارش مى‏کنم، چرا که آنان، دل‏هاى رقیق‏ترى دارند، به راستى که خداوند، مرا بشارت دهنده و هشدار دهنده برانگیخت، جوانان با من هم پیمان شدند و پیران با من به مخالفت برخاستند. آن‏گاه این آیه را خواندند: «و عمر آنان به درازا کشید و دل‏هایشان سخت گردید».
سفینة البحار، ج ۲، ص ۱۷۶٫
________________________________________
پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :
مَنْ تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ کانَ بِمَنْزِلَةِ الْوَشْمِ فِى الْحَجَرِ وَ مَن تَعَلَّمَ وَ هُوَ کَبیرٌ کانَ بِمَنْزِلَةِ الْکِتابِ عَلى وَجْهِ الْماءِ ؛(۱)
هر کس در جوانى‏اش بیاموزد ، آموخته‏اش مانند نقش بر سنگ است و هر کس در بزرگ‏سالى بیاموزد، مانند نوشتن بر روى آب است .
نوادر راوندى ، ص ۱۳۲، ح ۱۶۹ .
________________________________________
امام باقر علیه‏السلام :
کانَ اَبى زَیْنُ الْعابِدینَ علیه‏السلام اِذا نَظَرَ اِلَى الشَّبابِ الَّذینَ یَطْـلُبونَ الْعِلْمَ اَدْناهُمْ اِلَیْهِ وَ قالَ : مَرحَبا بِکُمْ اَ نْتُمْ وَدائِعُ الْعِلْمِ وَ یوشِکُ اِذْ اَ نْتُمْ صِغارُ قَوْمٍ اَنْ تَـکونوا کِبارَ آخَرینَ ؛(۱)
امام باقر علیه‏السلام :
پدرم [امام] زین‏العابدین علیه‏السلام ، هر گاه به جوانانى که دانش مى‏اندوختند ، مى‏نگریست ، آنان را به خود نزدیک مى‏کرد و مى‏فرمود : آفرین بر شما که امانت‏هاى [مردم براى آموختن [دانشید و به‏زودى شما کم‏سالان جامعه ، بزرگان جامعه‏اى دیگر مى‏شوید .
الدر النظیم فى مناقب الائمة اللهامیم ، ص ۵۸۷ .
________________________________________
پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :
یا عَلىُّ بادِر بِاَرْبَعٍ قَبْلَ اَرْبَعٍ : شَبابِکَ قَبْلَ هَرَمِکَ وَ صِحَّتِکَ قَبْلَ سُقْمِکَ وَ غِناکَ قَبْلَ فَقْرِکَ ، وَ حَیاتِکَ قَبْلَ مَوْتِکَ ؛(۱)
اى على! چهار چیز را پیش از چهار چیز دریاب : جوانى‏ات را پیش از پیرى؛ و سلامتى‏ات را پیش از بیمارى؛ و ثروتت را پیش از فقر و زندگى‏ات را پیش از مرگ .
من لا یحضره الفقیه ، ج ۴، ص ۳۵۷، ح ۵۷۶۲ .
________________________________________
امام على علیه‏السلام :
فی قَولِ اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ «وَ لاَ تَنسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنْیا» : لا تَنْسَ صِحَّتَکَ وَ قُوَّتَکَ وَ فَراغَکَ وَ شَبابَکَ وَ نَشاطَکَ اَنْ تَطْلُبَ بِهَا الآْخِرَةَ ؛(۱)
درباره آیه سهم خود را از دنیا فراموش مکن : [یعنى] سلامتى ، توانایى ، فرصت ، جوانى و شادابى‏ات را فراموش مکن ، تا با آنها ، آخرت را به دست آورى .
قصص ، آیه ۷۷ ؛ امالى صدوق ، ص ۲۹۹، ح ۳۳۶ .
________________________________________
امام صادق علیه‏السلام :
بادِروا اَحْداثَکُمْ بِالْحَدیثِ قَبْلَ اَنْ تَسْبِقَکُمْ اِلَیْهِمُ الْمُرْجِئَةُ ؛(۱)
به آموختن حدیث (معارف دینى) به جوانانتان ، پیش از آن‏که منحرفین آنان را گمراه سازند، اقدام نمایید.
تهذیب الأحکام ، ج ۸ ، ص ۱۱۱، ح ۳۸۱ .
________________________________________
امام على علیه‏السلام :
لا تَقْسِروا اَوْلادَکُمْ عَلى آدابِکُم ، فَاِنَّهُمْ مَخْلوقونَ لِزَمانٍ غَیْرِ زَمانِکُم؛(۱)
آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحمیل نکنید، زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شده‏اند .
شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید ، ج۲۰، ص۲۶۷، ح۱۰۲ .
________________________________________
امام على علیه‏السلام :
یا مَعْشَرَ الْفِتْیانِ، حَصِّنوا اَعْراضَکُمْ بِالاَْدَبِ وَ دینَـکُمْ بِالْعِلْمِ؛(۱)
اى جوانان! آبرویتان را با ادب و دینتان را با دانش حفظ کنید.

از برادر ارجمندم جناب آقای زمانزاده که خوداز جانبازان بسیار عزیز هشت سال دفاع مقدس می باشند کمال تقدیر و تشکر را دارم. مطالب بسیار ارزشمندی را ارائه فرمودند.

سلام
خسته نباشید
خیلی خوب بود
خوشحال میشم باهاتون تبادل لینک داشته باشم اگه موافق بودید خبرم کنید
موفق باشید
درپناه حق